هیئت بدوی موضوع ماده 244

حل و فصل اختلاف در خارج از دستگاه قضایی که امروزه در اکثر قوانین مرسوم و پدید آمده است؛ به لحاظ حذف یا کاهش تشریفات مربوط به دادرسی، موجب تسریع در رسیدگی و جلوگیری از اطاله دادرسی است و از سوی دیگر این هیأت‌ها به صورت تخصصی به موضوع رسیدگی می‌نمایند.

در مواردی که مودی مالیاتی به نحوه رسیدگی و محاسبه در آمد مشمول مالیات خود توسط ادارات امور مالیاتی معترض باشد، قانون مالیات های مستقیم، مرجع رسیدگی تحت عنوان “هیات های حل اختلاف مالیاتی” را پیش بینی کرده است.

اولین هیئتی که مودی با آن روبه رو خواهد شد، هیئت بدوی موضوع ماده 244 است. این هیئت اولین هیئت، بعد از عدم توافق با موضوع ماده 238 یا ممیز کل است، و شکل تشکیل آن به هیئت‌های بعدی هم تسری پیدا می‌کند، بر اساس ماده 244 مرجع رسيدگي به كليه اختلاف‌هاي مالياتي جز در مواردي كه ضمن مقررات اين قانون ، مرجع ديگري پيش بيني شده هيات حل اختلاف مالياتي است. هر هیئت حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح زیر تشکیل خواهد شد:

بند 1: یک نفر «نماینده سازمان امور مالیاتی کشور»

بند 2: یک نفر «قاضی» اعم از بازنشسته یا شاغل. در صورتی که‌ قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستان‌ها ‌یا مراکز استانها وجود نداشته باشد بنا به درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رئیس قوه قضائیه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیأت‌ معرفی خواهد نمود.

بند 3: یک نفر نماینده از «اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران» یا «اتاق تعاون» یا «جامعه حسابداران رسمی ایران» یا «مجامع حرفه‌ای» یا «تشکل‌های ‌صنفی» یا «شورای اسلامی شهر» به انتخاب مودی

نکته: عضو سوم هیات حل اختلاف مالیاتی به انتخاب سازمان امور مالیاتی از میان نمایندگان مجامع و تشکل‌های مذکور تعیین می‌گردد و مودی تنها تشکل مطلوب خود را انتخاب می‌نماید و انتخاب نماینده به عهده سازمان امور مالیاتی کشور است.

نکته: با عنایت به بند 3 ماده 244 ،مودی در انتخاب “نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران “و یا هر یک از تشکل های دیگر مذکور در قانون مختار است،مشروط بر اینکه در متن اعتراض این انتخاب را به صراحت اعلام نماید،در غیر این صورت سازمان امور مالیاتی در انتخاب نماینده از میان تشکل های مذکور در بند 3 ماده 244 با توجه به نوع فعالیت مودی مخیر خواهد بود. مؤدي بايستي حتما در متن نامه اعتراض به برگ تشخيص ماليات، نماينده خود را انتخاب كند در غیراین صورت در روز تشكيل هيات حق انتخاب نماينده نخواهد داشت و سازمان امور مالياتي به انتخاب خود يك نفر را بعنوان نماينده وي انتخاب خواهد كرد. در نتیجه، در صورتیکه مودیان انتخاب خود را به صراحت در متن اعتراض خود قید ننمایند، نمی توانند انتظار داشته باشند که نماینده تشکل مطلوب آنها قطعا در جلسه هیات حاضر شود.

نکته: منظور از نماينده در ماده 244 قانون مالياتهاي مستقيم ، شخص حقيقي و يا يك فرد مشخص نمي باشد بلكه منظور نماينده مجامع حرفه اي يا تشكل هاي صنفي يا اتاق بازرگاني يا جامعه حسابداران رسمي و . . . مي باشد.

نکته: نماینده مودی در بند 3 لزوما کسی نیست که به نفع مودی رای صادر کند بلکه رای تخصصی در رابطه با موضوع مورد اعتراض مودی صادر می‌نماید.

مودی از کجا نماینده بند 3 خود را انتخاب نماید؟ اگر جز مشاغل است و حقیقی کار می‌کند می‌تواند از اتحادیه و صنف خود انتخاب کند، مثلا اگر طلافروش است از اتحادیه طلافروشان نماینده خود را انتخاب می‌کند و اگر شرکت باشد بهتر است از جامعه حسابداران رسمی انتخاب کند، اگر از جامعه انتخاب کند درصد موفقیت در هیئت‌ها بیشتر است. آن چه که حائز اهمیت است در صورتی که مودی خود شخصا نماینده بند 3 خود را انتخاب ننماید، این است که سازمان امور مالیاتی نماینده بند 3 ماده 244 هیات را خود انتخاب می نماید و عدم انتخاب آن از سوی مودی به منزله عدم حضور نماینده بند 3 نمی‎‌باشد.

در صورتی که برگ ‌تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم ‌اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مودی انتخاب خود را اعلام ننماید، سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به نوع فعالیت مودی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.

تبصره 1 ـ جلسات هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است و رأی هیأت‌های مزبور با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجرا است‌، ولی نظر اقلیت باید در متن رأی قید گردد.

براساس ماده 246 وقت رسيدگي هيات‌هاي حل اختلاف مالياتي در مورد هر تشکیل پرونده، جهت حضور مؤدي يا نماينده مؤدي و نيز اعزام نماينده اداره امور مالياتي بايد به آنها ابلاغ گردد. فاصله ابلاغ و روز تشكيل جلسه هيات نبايد كمتر از 10 روز باشد مگر به درخواست مؤدي و موافقت واحد مربوط.

تبصره 2 ـ اداره امور هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی و مسئولیت تشکیل جلسات هیأت‌ها به عهده سازمان امور مالیاتی ‌کشور می‌باشد و حق‌الزحمه اعضا هیأت‌های حل اختلاف براساس آیین نامه‌ای که بنا به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به ‌تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید از محل اعتباری‌که به همین منظور در بودجه سازمان مذکور پیش بینی می‌شود قابل‌ پرداخت خواهد بود.

نکته: اشخاص مجاز به حضور در هيات هاي حل اختالف مالياتي عبارتند از:
1- شخص مؤدي (در مورد اشخاص حقوقي صاحبان امضاي مجاز با
ارائه تصوير آخرين روزنامه رسمي)
2- وكيل مؤدي با ارائه وكالت نامه رسمي
3- وراث
4- كارمند حقوق بگير اشخاص حقوقي با همراه داشتن معرفي نامه از شخص حقوقي با تائيد واحد مالياتي مربوطه

نکته: هرگاه مؤدي طي درخواست كتبي و جداگانه برابر فرم مربوطه تقاضاي رسيدگي خارج از نوبت بنمايد با موافقت مسئول امور هيات هاي حل اختلاف مالياتي، رسيدگي خارج از نوبت توسط هيات حل اختلاف مالياتي صورت خواهد پذيرفت.

نکته: تعويق زمان جلسه رسيدگي هيات، بنا به درخواست كتبي مؤدي برابر فرم مربوطه و با تسليم مدارك و دلایل موجه، پس از بررسي مسئول دبيرخانه هيات‌هاي حل اختلاف مالياتي فقط براي يك بار مجاز خواهد بود.
(در موارد استثنا تمديد مهلت رسيدگي منوط به موافقت مديركل خواهد بود).

نکته: فرم اعتراض بايد توسط مؤدي يا وكيل يا نماينده قانوني وي تنظيم گرديده و در قبال اخذ رسيد به اداره امور مالياتي و يا دبيرخانه هيات‌هاي مربوط تسليم شود. اداره امور مالياتي يا دبيرخانه هيات‌ها مكلفند اعتراض مؤدي را در دفتر مربوط ثبت و رسيد ارائه نمايند.