معرفی انواع شرکت ها

معرفی انواع شرکت‌ها

معرفی انواع شرکت ها : بر اساس قانون تجارت، شرکت‌ها به ۷ دسته تقسیم می‌شوند: شرکت سهامی، شرکت تعاونی، شرکت تضامنی، شرکت نسبی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط سهامی و شرکت مختلط غیرسهامی. انواع شرکت‌ها به دلیل تعداد شرکاء، میزان سرمایه، مسئولیت شرکاء و نحوه تصمیم گیری با هم متفاوت است.

شرکت سهامی

با توجه به ماده 1 لایحه قانون تجارت شرکت سهامی شرکتی است، که سرمایه آن به سهام تقسیم شده است و مسولیت سهامداران به میزان مبلغ اسمی سهام آن‌ها می‌باشد. مبلغ اسمی، همان مبلغ یا عددی است، که روی برگه سهام نوشته شده است.

شرکت سهامی، شرکت بازرگانی محسوب می‌شود ولو این که موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد. در شرکت سهامی می‌توان موضوع شرکت را غیرتجاری برای مثال، آموزشی قرار داد، با این که موضوع شرکت یک عمل تجاری نیست، اما شرکت همچنان تجاری به حساب می‌آید. در شرکت سهامی، سهامدار فقط تا مبلغ اسمی سهام خود مسولیت دارد، و بابت هزینه‌های افزوده مسولیتی ندارد.

شرکت سهامی خود  به 2 نوع تقسیم می‌شود: نوع اول: شرکتی که سرمایه آن به طور کامل توسط موسسین شرکت تامین نشده بلکه بخشی از آن توسط موسسین شرکت و بخشی دیگر از طریق فروش سهام به غیر از موسسین شرکت تامین می‌شود. این گونه شرکت‌ها ، شرکت سهامی عام نامیده می‌شوند. برای تاسیس شرکت‌های سهامی عام موسسین باید اقلا 20 درصد سرمایه شرکت را تامین کنند. برای مثال، اگر سرمایه شرکت 1 میلیارد تومان درنظر گرفته شده است، موسسین شرکت مبلغ 200 میلیون تومان ارزش مالی شرکت را باید تعهد کنند، و 35 درصد از این 20 درصد را در بانک در حسابی به نام حساب در شرف تاسیس قرار دهند، تا شرکت سهامی وارد مرحله توضیح شود، و خود شرکت نمی‌تواند تمام سهام برای مثال 800 میلیون تومان دیگر را خریداری کند.

شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه شرکت توسط موسسین این شرکت تامین می‌شود. شرکت سهامی خاص بایستی با حداقل 3 نفر موسس تشکیل گردد، در حالی که شرکت سهامی عام بایستی حداقل با 5 نفر موسس تشکیل شود.

تفاوت عمده میان شرکت‌های تجاری و شرکت‌های سهامی این است، که شرکت‌های تجاری حداقل با دو شریک راه اندازی می شوند، اما شرکت‌های سهامی مانند شرکت سهامی خاص حداقل با 3 شریک باید راه اندازی شوند، شرکت سهامی با کمتر از 3 شریک امکان راه اندازی شدن را ندارد.

نکته: در زمان تاسیس، سرمایه شرکت‌های سهامی عام ازپنج میلیون ریال وسرمایه شرکت‌های سهامی خاص ازیک میلیون ریال نباید کمتر باشد.

شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدود، شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکا بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد؛ فقط به میزان سرمایه‌ی خود مسئول قروض و تعهدات شرکت است.در نام شرکت باید عبارت ‹‹‌با مسئولیت محدود›› ‌قید شود.

نکته: به میزان سرمایه‌ای که هر یک از شرکاء می آورند،  آورده یا سهم الشرکه می‌گویند. لذا در اساسنامه شرکت باید میزان سهم الشرکه هر شریک نیز مشخص شود.

شرکت تضامنی

شرکت تضامنی، شرکتی است که تحت عنوان مخصوصی برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. اگر دارایی و سرمایه‌ی شرکت برای تأدیه‌ی تمام قروض کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت هستند. مهمترین نمونه شرکت‌های تضامنی در ایران ، صرافی‌ها هستند که بر اساس قوانین بانک مرکزی صرافی‌ها باید در قالب شرکت تضامنی ثبت و تشکیل شوند.

نکته: در شرکت تضامنی فارغ از اینکه هر شخص به چه میزان در شرکت سرمایه گذاری کرده یا چند درصد از مالکیت شرکت برای اوست ، به تنهایی در قبال تمامی بدهی های شرکت به هر میزان و مبلغ ، متعهد به پرداخت بوده و مسئولیت دارد.

نکته: هیچ‌گونه حداقلی برای سرمایه شرکت تضامنی در نظر گرفته نشده است. بنابراین، تاجر می‌تواند سرمایه شرکت را به هر میزانی که در نظر دارد اعلام نماید. همچنین، این سرمایه می تواند تماماً نقدی باشد یا تماماً غیر نقدی ، یا ترکیبی از نقد و غیر نقد.

نکته: در نام شرکت تضامنی باید عبارت «شرکت تضامنی» ‌و لااقل اسم یک نفر از شرکا ذکر شود.

شرکت مختلط غیرسهامی

شرکت مختلط غیرسهامی، شرکتی است که برای امور تجاری تحت عنوان مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود، بدون انتشار سهام، تشکیل می‌شود. شریک ضامن، مسئول تمامی قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت وجود داشته باشد. شریک با مسئولیت محدود، شخصی است که مسئولیت او فقط به میزان سرمایه‌ای است که درشرکت قرار داده است و یا می خواهد قرار دهد. در اسم شرکت باید عبارت «شرکت مختلط» ‌و حداقل اسم یکی از شرکای ضامن، ذکر شود.

شرکت مختلط سهامی

شرکت مختلط سهامی، شرکتی است که تحت نام مخصوص بین یک عده شرکای سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می‌شود.شرکای سهامی کسانی هستند که سرمایه‌ی آنها به صورت سهام یا قطعات سهام متساوی القیمه درآمده و مسئولیت آنها تا میزان همان سرمایه‌ای است که در شرکت دارند. شریک ضامن کسی است که سرمایه‌ی او به صورت سهام درنیامده و مسئول کلیه‌ی قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیداشود .در صورت تعدد شریک ضامن، مسئولیت آنها در مقابل طلبکاران و روابط آنها با یکدیگر، تابع مقررات شرکت تضامنی خواهد بود. در نام شرکت باید عبارت «شرکت مختلط»‌ ‌و لااقل اسم یکی از شرکای ضامن قید شود.

شرکت نسبی

شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجاری، تحت عنوان مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل می‌شود و مسئولیت هریک از شرکا به نسبت سرمایه‌ای است که در شرکت قرار داده اند. در اسم شرکت نسبی عبارت «شرکت نسبی» و حداقل اسم یکی از شرکا باید ذکر شود؛ در صورتی که اسم شرکت شامل اسامی تمام شرکا نباشد بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده عبارتی از قبیل «و شرکا» و «‌و برادران» اجباری است.

شرکت تعاونی

بر اساس ماده 2 قانون شرکت‌های تعاونی، شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی‌های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء از‌طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که در این قانون مصرح است تشکیل می‌شود. طبق تبصره این ماده از قانون، تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از 7 عضو کمتر باشد. شرکت تعاونی، شرکت های تجارتی هستند که سرمایه و ضمانت شرکا در آن تأثیر کلی ندارد، بلکه تعداد شرکا و اکثریت آنها موثر است.

نکته: بر خلاف سایر شرکت‌ها که تمام سرمایه شرکت می‌بایست توسط شرکاء تامین گردد ، در شرکت تعاونی ، این امکان وجود دارد که بخشی از سرمایه شرکت، توسط نهادهای دولتی مانند وزارتخانه‌ها ، یا نهادهای عمومی مانند بانک‌ها، شهرداری‌ها ، شوراهای شهر، بنیاد مستضعفان، کمیته امداد و … تامین گردد.

شرکت‌های تعاونی از نظر علمی به سه بخش تقسیم می‌شوند:

1- شرکت تعاونی تولید: تعاونی‌های تولیدی، شامل تعاونی‌هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دام‌داری، ‌دام‌پروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، ‌عمران شهری و روستایی و نظیر این‌ها فعالیت می‌کنند.

2- شرکت تعاونی مصرف: شرکت تعاونی مصرف‌کنندگان برای تهیه انواع کالاهای مصرفی به منظور تأمین نیازمندی‌های اعضاء و خانواده‌های آنان همچنین برای‌ انجام تمام یا قسمتی از خدمات و امثال آن تشکیل می‌شود.

3- شرکت تعاونی توزیعی: شرکت های تعاونی توزیعی با دو هدف اصلی به وجود آمده است . اول رفع نیاز مشاغل تولیدی یا مصرفی است که به عبارتی پشتیان آن ها تلقی می گردد. دوم رفع نیازمندی های روستاییان ، عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه کالا و حمایت های دولتی و بانکی.

نکته:  اگر چه می‌توان در تامین سرمایه شرکت تعاونی از مساعدت نهادهای دولتی و عمومی استفاده کرد ، اما این نهادها هرگز اجازه ندارند که به عضویت تعاونی درآمده یا مالک سهام شرکت تعاونی گردند.

نکته: بر خلاف سایر شرکت‌ها که افراد می‌توانند به هر میزانی که تمایل دارند سهام یا سهم‌الشرکه داشته باشند، در شرکت‌های تعاونی سهام همه افراد با یکدیگر برابر است؛ فقط در صورت تصویب مجمع عمومی عادی،عده ای می توانند سهامی بیشتراز سایرین داشته باشند.

نکته: در شرکت تعاونی سرمایه و نفوذ اشخاص نقش مهمی ندارد. شرکا صرف نظر از میزان سرمایه بیش از یک رأی نخواهند داشت و سود هم به نسبت سرمایه تقسیم نمی شود.