مرور زمان در مالیات

مرور زمان در مالیات : کسانی که با مباحث مالیاتی و قوانین در ارتباط هستند از بازه های زمانی و یا اصطلاحاً مواعد مربوطه مطلع اند؛ برای مثال مدت زمان بیست روز برای اعتراض به برگه هیـت بدوی.

با توجه به اهمیت موضوع مالیات، بحث در جوانب مختلف آن امری ضروری و غیر قابل انکار است. یکی از جوانب مهم مالیات، بحث اجرای قوانین مالیاتی در زمان میباشد.

زمان در قوانین مالیاتی دارای اهمیت خاصی است زیرا تعهدات دولت باید در مواعد مقرر انجام شود؛ مثلا حقوق کارمندان بایستی در آخر ماه پرداخت شود. برای اینکه تعهدات مزبور در مواعد مربوط انجام پذیرد، بایستی مالیه بتواند حقوق خود را در زمان مقرر وصول کند

چنانچه بازه زمانی این مواعد سپری شود بحث مرور زمان مطرح میشود مرور زمان تنها برای دعاوی کیفری و حقوقی نیست، بلکه یکی از مهم ترین مباحثی که در بحث اجرای قوانین مالیاتی در زمان مطرح میباشد، بحث مرور زمان مالیاتی است.

مرور زمان مالیاتی مقرراتی است که به موجب آن میتوان عمل حقوقی معینی نظیر وصول مالیات، پژوهش خواهی از تصمیم مقام مالیاتی یا دادگاه بدوی و غیره را فقط طی یک دوره زمانی مشخص انجام داد

به عبارت دیگر مرور زمان حداکثر مدت زمانی است که به حکم قوانین پس از انقضای آن، مطالبه مالیات توسط سازمان امور مالیاتی از مودی ممنوع می باشد (اجازه مطالبه مالیات از سازمان امور مالیاتی سلب می شود). لازم به ذکر است برقراری نظم، از بین رفتن شواهد، قرائن و مدارک و الزام به نگهداری مدارک و مستندات برای مقابله با دعوی مدعیان احتمالی و غیره از دلایل مهم مرور زمان مالیاتی می‌باشد.

مرور زمان از دو نگاه:

بازه و ظرف زمان برای ممیز مالیاتی مرور می شود.
بازه و ظرف زمان برای مودی مالیاتی مرور می شود.

یعنی سازمان امور مالیاتی کشور طبق قوانین یک سال مهلت زمان رسیدگی دارد و همانطور که می دانید 3 ماه مهلت ابلاغ دارد حال اگر این 3 ماه بگذرد دیگر نمی تواند اوراغ راابلاغ کند و آن مهلت زمان مرور شده. در حالت دوم هم برای مودی ها اگر تکالیف مالیاتی خود را در موعد مقرر انجام ندهند پرونده آنها مرور می شود.

مرور زمان مالیاتی برای مودی و به ویژه برای تنظیم فعالیت اقتصادی او حائز اهمیت فراوان است. بدین منظور در بیشتر کشورها در مراحل تشخیص و وصول مالیات، این نوع مرور زمان به نفع مودیان پیشبینی شده است و میتوان آن را حقی برای مودی به شمار آورد.

هر زمان اوراقی به شما ابلاغ شد توجه کنید که به تاریخ روز باشد و زیر تمامی امضاء های خود تاریخ روز را بنویسید.

البته قوانین مالیاتی کشورها استثنائاتی را برای این حق قائل شده اند: از جمله مواردی که درآن مرور زمان جاری نمیشود میتوان به عدم تکمیل اظهارنامه از سوی مودی، تکمیل نادرست اظهارنامه به قصد فرار از پرداخت مالیات و یا فریب دستگاه مالیاتی اشاره کرد.

اشکال دیگری که از عدم پیش بینی مرور زمان مالیاتی در مرحله وصول ممکن است ایجاد شود در مورد جریمههای مالیاتی است. به عنوان مثال ماده 190 ق.م.م. جریمه تاخیر در2 درصد مالیات علیالحساب در نظر گرفته است. حال، چنانچه این / پرداخت مالیات را ماهیانه 5جریمه هر ماه لحاظ شود و مالیات مورد نظر چندین سال پس از تشخیص مورد مطالبه قرارگیرد، مجموع این عوامل میتواند وضعیتی نامطلوب را ایجاد کند (چکاد، همان: 63 ). این امر نه تنها به وصول مالیات کمکی نمیکند؛ افزایش جریمه ها و انباشته شدن آنها بر مالیات میتواند منجر به فرار مالیاتی گردد چراکه مودی در واقع توانایی پرداخت آن را ندارد.

یکی دیگر از اشکالاتی که عدم پیش بینی مرور زمان می تواند ایجاد کند افزایش دعاوی مالیاتی است. چنانکه ذکر شد یکی از دلایل اعمال قاعده مرور زمان کاهش بار دستگاه قضائی است و عدم پیشبینی آن در قانون مالیات ها در حقیقت نقض غرض است. بنابراین عدم پیشبینی مرور زمان در مرحله وصول مالیات در قوانین مالیاتی ما خلا بزرگی را به وجود آورده که میتواند پیامدهای ناگواری برای سیستم مالیاتی ما در پی داشته باشد.

نگارنده مقاله مرور زمان در مالیات : خانم مریم آتشگاه ،‌ مدرس ، مشاور و وکیل مالیاتی